نحوه ایجاد پرسشنامه ( راهنمای کامل)
ایجاد پرسشنامه گامی اساسی در جمع آوری اطلاعات و انجام تحقیق است. صرف نظر از این که یک نظرسنجی را برای اهداف دانشگاهی، تحقیقات بازار یا هر هدف دیگری طراحی می کنید، پیروی از یک رویکرد سیستماتیک میتواند به اطمینان از کیفیت و اثربخشی پرسشنامه شما کمک کند. در اینجا شش مرحله برای راهنمایی شما در طول فرآیند، همراه با 15 مرحله و 36 نکته برای بهبود طراحی پرسشنامه آورده شده است:
مرحله 1: اهداف خود را تعریف کنید
قبل از ایجاد پرسشنامه، بسیار مهم است که اهداف خود را به وضوح تعریف کنید. هدف نظرسنجی، اطلاعاتی که قصد جمع آوری آن را دارید و نحوه استفاده از داده ها را مشخص کنید. این به شما کمک می کند متمرکز بمانید و سوالاتی را طراحی کنید که با اهداف شما همسو باشد.
مرحله 2: مخاطبان هدف خود را شناسایی کنید
درک مخاطبان هدف برای تنظیم مؤثر پرسشنامه حیاتی است. جمعیتشناسی مانند سن، جنسیت، موقعیت مکانی، شغل یا هر ویژگی مرتبط دیگری که ممکن است بر پاسخهای آنها تأثیر بگذارد را در نظر بگیرید. این دانش به شما کمک می کند تا سوالاتی را ایجاد کنید که با مخاطبان شما تاثیرگذار شود.
مرحله 3: فرمت پرسشنامه را انتخاب کنید
بر اساس ماهیت پژوهش و مخاطبان هدف، در مورد قالب پرسشنامه خود تصمیم بگیرید. فرمت های رایج عبارتند از نظرسنجی های آنلاین، پرسشنامه های کاغذی، مصاحبه های حضوری یا مصاحبه های تلفنی. هر فرمت مزایا و محدودیتهای خود را دارد، بنابراین یکی را انتخاب کنید که بیشتر با نیازهای شما مطابقت دارد.
مرحله 4: طراحی سوالات واضح و مختصر
کیفیت سوالات مستقیماً بر دقت و قابلیت اطمینان نتایج نظرسنجی تأثیر می گذارد. هنگام طراحی سوالات نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- از زبان ساده استفاده کنید: با اجتناب از اصطلاحات تخصصی یا اصطلاحات فنی، اطمینان حاصل کنید که سؤالات به راحتی قابل درک هستند.
- مشخص باشید: برای به حداقل رساندن ابهام، آنچه را که میخواهید به وضوح تعریف کنید.
- از سؤالات اصلی خودداری کنید: در جمله بندی خود بی طرف و بی طرف بمانید تا از تأثیرگذاری بر پاسخ ها جلوگیری کنید.
- از سؤالات بسته و باز استفاده کنید: سؤالات بسته گزینه های پاسخ از پیش تعریف شده را ارائه می دهند (مثلاً چند گزینه ای)، در حالی که سؤالات باز به پاسخ دهندگان این امکان را می دهد که پاسخ های خود را ارائه دهند.
- استفاده از یک جریان منطقی: برای حفظ انسجام و جلوگیری از سردرگمی، سوالات را به ترتیب منطقی مرتب کنید.
- آن را مختصر نگه دارید: از سؤالات طولانی یا پیچیده که ممکن است پاسخ دهندگان را سردرگم کند اجتناب کنید.
مرحله 5: پرسشنامه خود را آزمایش کنید
قبل از راه اندازی پرسشنامه، بسیار مهم است که اثربخشی و وضوح آن را آزمایش کنید. یک مطالعه آزمایشی با نمونه کوچکی از پاسخ دهندگان که شبیه مخاطبان هدف شما هستند، انجام دهید. این به شناسایی هرگونه مشکل، مانند سؤالات گیج کننده، سوگیری پاسخ، یا مشکلات فنی کمک می کند.
مرحله 6: تجزیه و تحلیل و تفسیر داده ها
هنگامی که پاسخ ها را جمع آوری کردید، نوبت به تجزیه و تحلیل و تفسیر داده ها می رسد. بسته به ماهیت تحقیق خود، میتوانید از نرم افزارهای آماری یا تکنیک های تحلیل کیفی برای به دست آوردن بینش معنادار از داده های جمع آوری شده استفاده کنید.
در اینجا 15 مرحله اضافی و 36 نکته برای بهبود طراحی پرسشنامه شما آورده شده است:
مرحله 1: نوع نظرسنجی را تعیین کنید
- تصمیم بگیرید که آیا نظرسنجی شما توصیفی، اکتشافی یا توضیحی خواهد بود تا سوالات خود را مطابق با آن تراز کنید.
مرحله ۲: یک مقدمه ایجاد کنید
- با یک مقدمه کوتاه شروع کنید که هدف نظرسنجی را توضیح میدهد و به پاسخدهندگان در مورد محرمانه بودن اطمینان خاطر میدهد.
مرحله 3: از منطق پرش استفاده کنید
- منطق پرش را در پرسشنامه خود بگنجانید تا سوالات بعدی را بر اساس پاسخ های قبلی تنظیم کنید.
مرحله 4: سؤالات مرتبط با گروه
- سؤالات مرتبط را با هم دسته بندی کنید تا تداوم داشته باشند و پیگیری پاسخ دهندگان آسان تر شود.
مرحله 5: انواع سوالات موجود
- از ترکیبی از سوالات بسته و باز برای جمع آوری داده های کمی و کیفی استفاده کنید.
مرحله 6: ترتیب سوالات را در نظر بگیرید
- قبل از رفتن به سؤالات خاص تر، با سؤالات عمومی شروع کنید تا پاسخ دهندگان را در نظرسنجی راحت کنید.
مرحله 7: از سؤالات دوطرفه اجتناب کنید
- مطمئن شوید که برای جلوگیری از سردرگمی، هر سؤال به یک مفهوم یا موضوع میپردازد.
مرحله 8: شامل طیف وسیعی از گزینه های پاسخ شوید
- گزینههای پاسخ متنوعی را برای دریافت پاسخهای ظریف ارائه دهید و از مجبور کردن پاسخدهندگان به انتخابهای محدود اجتناب کنید.
مرحله 9: از مقیاس های رتبه بندی به طور موثر استفاده کنید
- هنگام استفاده از مقیاسهای رتبهبندی، مطمئن شوید که تعداد گزینههای فرد دارند برای یک نقطه میانی خنثی اجازه می دهد.
مرحله 10: سوالات حساس را اختیاری نگه دارید
- اگر نظرسنجی شما شامل سؤالات حساس است، برای احترام به حریم خصوصی پاسخ دهندگان، آنها را اختیاری کنید.
مرحله 11: سوگیری ترتیب سوال را در نظر بگیرید
- مراقب سوگیری ترتیب سؤالات باشید، جایی که پاسخ به سؤالات بعدی تحت تأثیر سؤالات قبلی است. در صورت لزوم ترتیب سوال را تصادفی یا متعادل کنید.
مرحله ۱۲: به عبارت سوال توجه کنید
- از زبان واضح و بدون ابهام استفاده کنید که از اصطلاحات اصلی یا بارگذاری شده جلوگیری کند.
مرحله ۱۳: گزینههای پاسخ را محدود کنید
- از زیادهروی پاسخدهندگان با تعداد بیش از حد گزینههای پاسخ اجتناب کنید. فهرست را مختصر و مرتبط نگه دارید.
مرحله 14: یک نشانگر پیشرفت اضافه کنید
- یک نشانگر پیشرفت اضافه کنید تا پاسخ دهندگان را در مورد مدت زمان نظرسنجی و پیشرفت آنها مطلع کنید.
مرحله 15: بهینه سازی برای دستگاه های تلفن همراه
- مطمئن شوید که پرسشنامه شما سازگار با موبایل است زیرا بسیاری از پاسخ دهندگان از طریق تلفن های هوشمند یا رایانه لوحی به نظرسنجی ها دسترسی دارند.
این مراحل و نکات راهنمای جامعی برای ایجاد یک پرسشنامه خوب طراحی شده است که داده های قابل اعتمادی را برای اهداف تحقیق یا نظرسنجی شما ارائه می دهد.